“Een zonnepaneel is meer dan welkom”

Kan jij je voorstellen dat je niet bent aangesloten op het landelijke elektriciteitsnetwerk en dat het daardoor niet zo gewoon is om ‘even’ je smartphone op te laden? Voor Alex Terpstra is dit de realiteit. De eigenaar van lunchroom Het Monument, gevestigd op de Afsluitdijk, vertrouwt dagelijks op een dieselaggregaat zodat hij zijn gasten van een warm kopje koffie en een tosti kan voorzien.

DOOR MIEKE VAN VEEN

Een stroomkabel loopt er niet naar lunchroom Het Monument die gevestigd is op de plek waar de Afsluitdijk in 1932 is gedicht. Hierdoor is de 46-jarige Alex Terpstra, voorheen werkzaam in het bank- en verzekeringswezen en sinds vier jaar eigenaar van de lunchroom, afhankelijk van een dieselaggregaat. “Als het aggregaat het niet meer doet, hebben we altijd nog een reserve, maar houdt die er ook mee op, dan zitten we in het donker.”

 

Water
Elke ochtend begint voor Terpstra hetzelfde, hij zet het aggregaat aan en haalt water. “Veel mensen weten niet dat wij ook geen waterleiding hebben. Ik rijd elke ochtend naar de haven van Den Oever om schoon drinkwater te halen.” Het water vervoert Terpstra in een grote tank die achterin zijn busje staat. Aangekomen bij de lunchroom pompt Terpstra het water over in een tank die zich boven de keuken bevindt. “Gasten willen ’s ochtends koffie, dan is het toch belangrijk dat je schoon drinkwater hebt.” Het is een enkele keer voorgekomen dat het water op was, “toen moest ik als de wiedeweerga naar Den Oever om nieuw schoon drinkwater te halen.

Toiletten
De toiletten worden doorgespoeld met IJsselmeerwater en omdat er uit de kranen van de wastafels in de toiletruimte ook IJsselmeerwater komt, hangt er een briefje waarop staat dat er niet uit de kraan gedronken kan worden. Daarnaast zijn de toiletten niet aangesloten op het riool. “Vroeger kwam het toiletgebruik gewoon in het IJsselmeer terecht, nu komen de behoeftes van de gasten terecht in grote septictanks. Wij legen de septictanks één keer per kwartaal, dat kost ons 1200 euro per keer. Dat is ook de reden waarom wij één euro vragen voor een toiletbezoek. Sommige gasten vinden dat aan de dure kant, maar als wij uitleggen waarom we die prijs hanteren, dan snappen ze het wel.” Gasten die een hapje komen eten in de lunchroom, hoeven niet te betalen voor het toilet.

Warmte
Voor de verwarming van de lunchroom maakt Terpstra gebruik van hetzelfde soort kachels dat ook gebruikt wordt in treinen. “Als ik op een wintermorgen aankom bij de lunchroom, dan zet ik gelijk het aggregaat aan. Het aggregaat gaat ’s avonds namelijk altijd uit en als je dan op een winterochtend binnenkomt, dan is het ijskoud. Terpstra maakt nauwelijks gebruik van gas. “Wij hebben een gastank, maar die gebruiken we alleen om heet water te krijgen.”

Beperkingen
Het aggregaat is de enige elektriciteitsbron die Terpstra tot zijn beschikking heeft. “Als die uitvalt, hebben we altijd nog een reserve, maar die is niet heel erg fijn, die is kleiner en heeft daardoor minder power. We kunnen dan bijvoorbeeld maar één in plaats van twee koffiezetapparaten aanzetten en we kunnen maar de helft van de bakplaat gebruiken.” Ook bij de grote aggregaat is het passen en meten en kunnen niet alle apparaten tegelijk aan, zo vertelt Terpstra. “Sommige fietsers vragen of ze hun elektrische fiets even op kunnen laden, één of twee gaat wel, maar vijf fietsen tegelijk gaat hem niet worden.”

Duur
Naast de beperkingen, is het opwekken van elektriciteit met behulp van een aggregaat ook duur. “Onze aggregaat draait op diesel, hij moet onderhouden worden, er mankeert nogal eens wat aan en je hebt altijd een reserveaggregaat nodig. Het is heel duur.” Per maand heeft Terpstra ongeveer 1800 liter diesel nodig. “Wij betalen gewoon de pompprijs, dus dan kan je wel uitrekenen hoeveel wij maandelijks aan diesel betalen.”

Toeristen
Het ruime merendeel van de bezoekers van de lunchroom is toerist. “Je kunt aan het land van herkomst van de toerist zien welke maand het is. Nu komen er bijvoorbeeld veel Scandinaviërs en over een paar maanden zijn dat Spanjaarden.” Wat de toeristen gemeen hebben, is dat ze (bijna) allemaal niet weten dat Terpstra afhankelijk is van een aggregaat en water moet halen voordat hij koffie kan zetten. “Ze realiseren zich dit als ze in de rij staan voor het toilet en zien dat ze moeten betalen. Als wij uitleggen waarom we geld vragen voor het toilet, dan snappen mensen het wel.”

Ideale situatie
Terpstra is liever vandaag dan morgen af van het aggregaat. “Alles wat je aan een aggregaat kan veranderen is voor ons een verademing. Het gebruiken van een aggregaat is erg vervuilend en het is natuurlijk een hele dure manier van energie opwekken.” Het ideale beeld van een elektriciteitsvoorziening ziet er voor Terpstra zo uit: “We maken gebruik van zonne-energie of windenergie en omdat windenergie en zonne-energie niet constant zijn, ligt er als back-up een stroomkabel.” Rijkswaterstaat beslist uiteindelijk of er zonnepanelen geplaatst worden bij Het Monument. Daarnaast ziet Terpstra ook mogelijkheden om water te filteren en schoon te maken vanuit het IJsselmeer. “We zijn aan het kijken wat voor systemen we daarvoor kunnen gebruiken, zodat we dan water kunnen oppompen uit het IJsselmeer en kunnen zuiveren. Het lijkt zo gewoon, maar men beseft niet hoeveel werk wij moeten doen om stroom te krijgen.”